Prof. Tadeusz Iwiński: POLSKA - IRAN - USA

niedziela, 13 stycznia 2019

POLSKA - IRAN - USA - BLISKI WSCHÓD

Dość niespodziewana zapowiedź sekretarza stanu USA Mike'a Pompeo, iż w połowie lutego br. odbędzie się w Warszawie na szczeblu ministerialnym międzynarodowa konferencja nt. sytuacji na Bliskim Wschodzie, ze szczególnym uwzględnieniem polityki Iranu, wywołała żywą reakcję w Polsce i za granicą. Gdybym miał najkrócej na to zareagować, to przywołałbym słowa znanej piosenki Wojciecha Młynarskiego „Nie ma jasności w sprawie Marioli". Także odwołałbym się do słów wybitnego amerykańskiego pisarza H. Jackson Browna, autora słynnego „Małego poradnika życia", iż: „Wielka miłość i wielki sukces wymagają podjęcia wielkiego ryzyka" - z pytaniem do nas wszystkich, czy to jest właśnie ten przypadek?"

Najkrócej rzec można, iż sama taka konferencja i okoliczności jej zwołania są wielce kontrowersyjne. 80-milionowy Iran - druga gospodarka na Bliskim Wschodzie (po Arabii Saudyjskiej), zajmujący przy tym drugie miejsce w świecie pod względem zasobów ropy naftowej oraz czwarte jeśli chodzi o złoża gazu - miał z Waszyngtonem świetne kontakty za czasów szacha Rezy Pahlavi'ego, ale sytuacja zmieniła się gwałtownie po tzw. Rewolucji Islamskiej Chomeiniego w 1979 r. Wpłynęło na to m.in. przetrzymywanie przez władze w Teheranie przez 444 dni amerykańskich zakładników (nie tylko dyplomatów), po wtargnięciu demonstrantów do ambasady amerykańskiej (odrębnym wątkiem była nieudana próba ich odbicia za prezydenta Cartera).

Najkrócej te relacje ujmuje formuła irańska-dla nas Stany Zjednoczone to "duży szatan", zaś Izrael "mały szatan".

Sytuacje wokół programu atomowego Iranu rzetelnie regulowało porozumienie z 2015 r. zawarte przez pięciu stałych członków Rady Bezpieczeństwa ONZ (w tym także USA) i Niemcy, w obecności Wysokiego Przedstawiciela ds. Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa UE Francesci Mogherini. Regulowało ono poddanie wspomnianego programu międzynarodowej regulacji na 15-25 lat w zamian za zniesienie sankcji ONZ i Unii oraz zawieszenie sankcji Stanów Zjednoczonych. I ono DZIAŁAŁO aż do czasów Trumpa. Ten prezydent wycofał USA z porozumienia i nałożył dwa pakiety sankcji na Teheran, który jest oskarżany (m.in. przez Izrael) za destabilizację sytuacji w regionie, zwłaszcza w Iraku, Syrii, Libanie i Jemenie. Ponadto Teheran I Rijad są (m.in. na tle religijnym) w stałym konflikcie.

Polska utrzymuje z Iranem stosunki dyplomatyczne prawie od tak dawna, jak z Turcją, bo od 1474 r. Historyczną pomoc okazał ten kraj armii Władysława Andersa, przyjmując w 1942 r. ok. 120 tys. żołnierzy i cywilów ewakuujących się z terenu ZSRR. Cały Iran usiany jest polskimi mogiłami. Dobrze pamiętam oficjalną wizytę polskiej delegacji w Teheranie w 60-lecie wyprowadzenia wojsk Andersa (głównie kombatanci, ale i oficjele), którą miałem honor kierować. Ambasadorem Polski był wtedy jeszcze odwołany już przez premiera Cimoszewicza Witold Waszczykowski. Również o tym powinien pomyśleć rząd PiS, w kontekście swej kuriozalnej i niehumanitarnej polityki wobec uchodźców i imigrantów.

W sumie cała sytuacja jest jakościowo odmienna od tej, która istniała w latach 1958-1970, gdy w Pałacyku Myślewickim w warszawskich Łazienkach historyczne, tajne rozmowy prowadzili ambasadorowie USA i Chin.

Prof. Tadeusz Iwiński blog, blog Iwińskiego, SLD, Iwiński SLD, Tadeusz Iwiński SLD, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Tadeusz Iwiński blog, blog tadeusz iwiński, lewica, lewicy, prof. Iwiński

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

O mnie

Prof. Tadeusz Iwiński

mgr inż. chemii (z doświadczeniem pracy w przemyśle).
doktorat i habilitacja w zakresie stosunków międzynarodowych.
profesor nauk humanistycznych.
stypendysta Fulbrighta na Uniwersytecie Harvarda w Cambridge, Mass. (1977-78) i IREX-u na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley (1988).
w latach 80-tych współpracował z Uniwersytetem ONZ w Tokio.
kierownik dwóch ekspedycji naukowych w Afryce i świecie arabskim.
autor wielu książek z dziedziny systemów politycznych kapitalizmu i stosunków międzynarodowych, m.in. „Portugalia na zakręcie historii”, „Ruch rewolucyjny w Afryce, Azji i Ameryce Łacińskie”, „Współczesny neokolonializm”.
1980-89 – członek prezydium Komitetu Badań Azji, Afryki i Ameryki Łacińskiej Polskiej Akademii Nauk, 1987-95 i w okresie 1999-2004 – członek Komitetu Nauk Politycznych PAN, 1989-1990 dyrektor Instytutu Nauk Politycznych ANS.
wiceprzewodniczący Polskiej Rady Azji i Pacyfiku.
profesor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie (od 1999; od 1992 prof. WSP w Olsztynie).
włada kilkunastoma językami.
siedmiokrotnie (w 1991, 1993, 1997, 2001, 2005, 2007 i 2011 r.), wybierany do Sejmu z listy SLD (w 2007 r. z list LiD) z regionu Warmii i Mazur (w tym 4-krotnie z największą liczbą głosów spośród kandydatów ze wszystkich list w okręgu; 1991 r. – 13.356 głosów, 1993 r. – 22.859 głosów, 1997 r. – 39.709 głosów, 2001 r. – 37.934 głosów, 2005 r. – 9.734 głosów), 2007 r. - 18.408 głosów, tj. 43,7% głosów oddanych na listę LiD w okręgu 35 Olsztyn.
od połowy 2004 r. do października 2005 r., od listopada 2007 do września 2010 r., następnie od października 2011 r. – wiceprzewodniczący Komisji Spraw Zagranicznych Sejmu.
od kwietnia 2005 r. do października 2005 r. – członek sejmowej Komisji Równego Statusu Kobiet i Mężczyzn.
od października 2012 r. - członek sejmowej Komisji Kultury i Środków Przekazu.
od 1991 r. członek delegacji Sejmu i Senatu do Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, 1993-97 i ponownie od 2001 do grudnia 2005 r. - przewodniczący delegacji, obecnie – wiceprzewodniczący delegacji.
w latach 1994-98 i od stycznia 2003 do lutego 2005 r. wiceprzewodniczący Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy w Strasburgu. Z ramienia Rady kierował licznymi misjami międzynarodowymi (zwłaszcza o charakterze humanitarnym), m.in. w b. Jugosławii, na Kaukazie (w tym w Czeczenii), w Rwandzie i Burundi, na Bliskim Wschodzie i na Ukrainie i w Kazachstanie.
przewodniczący Komisji Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy ds. Migracji, Uchodźców i Demografii (od stycznia 2001 do lutego 2004).
od maja 2003 (przez rok) w grupie polskich parlamentarzystów-obserwatorów w Parlamencie Europejskim.
w okresie V-VII 2004 deputowany do Parlamentu Europejskiego.
członek PZPR; członek-założyciel Socjaldemokracji RP, kolejno: od II.1990 r. - członek Centralnego Komitetu Wykonawczego (i przewodniczący organizacji warszawskiej), prezydium, a następnie (1997-99) wiceprzewodniczący SdRP.
od początku odpowiedzialny za sprawy i kontakty międzynarodowe; wniósł zasadniczy wkład w przyjęcie SdRP do Międzynarodówki Socjalistycznej, Partii Europejskich Socjalistów i doprowadzenie do silnej pozycji międzynarodowej partii.
od połowy 1999 r. członek Zarządu Tymczasowej Rady Krajowej SLD; na I, II i III Kongresie SLD oraz po Konwencji w maju 2005 r. wybierany do Zarządu Krajowego.
z ramienia SLD członek Prezydium Partii Europejskich Socjalistów i władz Międzynarodówki Socjalistycznej.
od października 2001 do lipca 2004 Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów odpowiedzialny za sprawy międzynarodowe w rządach Leszka Millera i Marka Belki.